Participatie van inwoners is niet een goedkope manier om het groen te onderhouden, Participatie minder verzet krijgen bij het doorvoeren van plannen of een doekje voor het bloeden omdat nu eenmaal inspraak vereist is.

Burgerparticipatie leidt tot een samenleving die meer door inwoners en minder door politici (lees bestuurders en ambtenaren) wordt bepaald. Uiteraard maken veel inwoners dagelijks gewoon uit hoe zij hun leven vorm en inhoud geven maar op sommige, cruciale momenten, wordt ieder geconfronteerd met regels en wetten van overheden die, namens de gemeenschap, ‘het verkeer’ regelen. Vaak leidt dit tot frustraties en verzet omdat regels per definitie een beperking betekenen; bescherming van collectieve waarden ten opzichte van individuele belangen en dergelijke. Ook heeft het te maken met het gegeven dat inwoners zich niet betrokken weten bij het opstellen van regels die de samenleving reguleren. Ondanks inspraak en communicatie, worden regels ervaren als ‘van boven opgelegd’.
De overheid en met name ook de gemeente, is een juridische uitvoeringsmachine geworden. Er kan niet mee vanuit belangen van de samenleving gedacht en gehandeld worden. Regels zoals vastgelegd in bestemmingsplannen, jurisprudentie, angst voor de Raad van State en procedures die andere inwoners (kunnen) starten –en winnen- zijn belangrijkere afwegingen in de raad dan het belang van een goed functionerende samenleving. De discussie over een winkeltje in de Dierense moskee is daar een voorbeeld van. Dit winkeltje zou een onder meer bedreiging vormen voor het beleid detailhandel te concentreren op het Callunaplein. Hoewel een ruime meerderheid van de raad voor een passende oplossing is (alleen de VVD is tegen het voortbestaan van de winkel), kunnen raad en het College geen oplossing aanreiken. De gemeente is vastgelopen, de oplossing ligt in handen van het moskeebestuur en de omwonenden. Als zij eruit komen is er een kans dat er een doorbraak komt. Terecht, want het gaat erom of betrokkenen zelf een oplossing kunnen vinden en kansen en bedreigingen met elkaar in evenwicht weten te brengen.

Burgerparticipatie geeft ingrijpende mogelijkheden verandering aan te brengen. Van inspraak naar participeren en aan de top: burgerinitiatieven.
De rekenkamercommissie van Rheden heeft onlangs onderzoek gedaan naar de ervaringen met burgerparticipatie in Rheden. Hieruit bleek dat onderzochte ervaringen uiteenlopende effecten hadden, dat onduidelijk is wanneer welke inspraak/participatie regels aan de orde zin en dat burgerinitiatieven niet onder de loep genomen zijn. Ook bleek dat er behoefte is aan meer duidelijkheid over vorm en inhoud van participatie.

Nadat de raad haar machteloosheid inzake het winkeltje in de moskee ten toon spreidde, kwam ook het thema Burgerparticipatie op 24 januari aan de orde. Raad breed werd besloten dat het rapport van de rekenkamercommissie een goede aanleiding is om burgerparticipatie breeduit te gaan invoeren. Een symposium dat door een platform van belangengroepen wordt georganiseerd dit voorjaar, vormt de mogelijkheid om diepgaande van gedachten te wisselen.
Pogingen om bepaalde beleidsterreinen vrij te houden van burgerinvloed zijn hiermee vooralsnog van de baan, een open discussie is wenselijk. Dat hierbij cultuurverandering voor bestuur, politiek en ambtenaren van vitaal belang is, werd ook zonder tegenspartelen als onderwerp van discussie geaccepteerd. Het lijkt hiermee dat burgerparticipatie als instrument om een vastgelopen bestuur en om de samenleving (dan toch maar) terug te geven aan de inwoners, terrein wint.

25 januari 2012
Constans Pos,
raadslid Groenlinks
gemeente Rheden