GroenLinks is groot voorstander van het inzetten van burgerberaden. Burgerberaden (ook wel burgerfora of -panels) zijn een goede manier om inwoners intensief te betrekken. Hierin wordt er een grote groep inwoners door loting bij elkaar gebracht. Op basis van uitgebreide informatie en overleg komt het beraad tot een gezamenlijk besluit of tot aanbevelingen over een specifiek onderwerp. Ervaringen elders laten zien dat inwoners in burgerberaden komen tot krachtige, gezamenlijke oplossingen die steun hebben in de samenleving. De intensieve gesprekken gaan polarisatie tegen en dragen bij aan versterking van het wederzijdse vertrouwen tussen politiek en de inwoners. GroenLinks is groot voorstander om burgerberaden in te zetten om grote beslissingen te nemen en wil hier de komende vier jaar werk van maken. Wat GroenLinks betreft is de uitkomst is geen ‘advies’, maar we leggen de beslissing echt in de handen van de inwoners. De gemeenteraad moet de besluiten dan alleen nog bekrachtigen. De gemeente houdt wel de verantwoordelijkheid om bepaalde waarden te bewaken, zoals de bescherming van de zwakkeren of het milieu. Ervaringen laten zien dat inwoners in burgerberaden het algemene belang heel goed voor ogen houden. Tot slot geeft GroenLinks ruimte voor initiatieven van inwoners, bijvoorbeeld om maatschappelijke taken op te pakken. Daarbij hoort een gemeente die initieert en faciliteert: met expertise en middelen. De regeldruk moet worden verminderd. Voor de meeste onderwerpen is het voldoende als de kaders duidelijk zijn. GroenLinks wil een andere verhouding tussen inwoners en overheid. De inwoners vullen niet de gemeente aan, maar de gemeente vult de inwoners aan. Anders gezegd willen we van een representatieve democratie naar een participatieve democratie. Daarmee ontstaat een andere verhouding tussen inwoners en overheid.
WAT WILLEN WIJ GAAN DOEN?
1 Bij initiatieven die de gemeente ontwikkelt, kunnen inwoners in een vroeg stadium meepraten over belangrijke beslissingen en hebben daadwerkelijk invloed: beginspraak.
2 GroenLinks wil gaan experimenteren met verschillende manieren van participatie, om uiteindelijk zoveel mogelijk mensen mee te kunnen laten doen. We blijven er alert op dat Sterk klimaatbeleid en het versterken van de democratie moeten hand in hand gaan. Burgerberaden kunnen en mogen grote beslissingen nemen mondige inwoners en proactieve wijken niet leiden tot een ongelijke verdeling of ongelijke kansen binnen de gemeente.
3 We gaan binnen de gemeente werken met een burgerberaad. We beginnen op de heel korte termijn met het onderwerp energietransitie, en breiden daarna uit. Uiteindelijk worden burgerberaden ingezet bij alle belangrijke beslissingen in de gemeente.
4 Inwonersinitiatieven worden gefaciliteerd. De gemeente staat open voor de kennis, behoeften en mogelijkheden van de inwoners. De gemeente stimuleert participatie en interactie actief: ze vult aan, biedt ruimte (ook letterlijk) en stelt faciliteiten of ondersteuning ter beschikking. Ze doet zodra mogelijk een stap terug, om nog meer ruimte te maken voor de inwoners zelf.
5 Belemmeringen die het uitvoeren van initiatieven door inwoners of ondernemers in de weg staan (zoals regels, verordeningen, matige dienstverlening, onwil bij de gemeente), worden actief opgespoord en aangepast of opgeheven.
6 De begroting van de gemeente Rheden wordt zodanig ingericht dat een wijk- en buurtbudget mogelijk wordt gemaakt, binnen de met inwoners af te spreken kaders. Inwoners krijgen de mogelijkheid om dit wijk- en buurtbudget in te zetten of daarbinnen zelf werkzaamheden uit te voeren.
7 Als groepen (georganiseerde) inwoners denken dat bepaalde taken anders, beter, slimmer en/of goedkoper aangepakt of uitgevoerd kunnen worden, wil GroenLinks dat ze de mogelijkheid krijgen deze taken van de gemeente over te nemen. De gemeente maakt dit ‘Right to Challenge’ mogelijk, zodat inwoners de kans krijgen om bijvoorbeeld mee te dingen bij aanbestedingen in de zorg.